TDB

Монгол Улсын санхүүгийн салбарын тулгын чулуунуудын нэг болох Худалдаа Хөгжлийн Банк (цаашид ХХБ) нь 1990 онд анх байгуулагдсан цагаасаа эхлэн улс орны эдийн засгийн хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулсаар ирсэн. Энэхүү өгүүлэлд бид ХХБ-ны Монголын зах зээл дэх байр суурь, санал болгож буй зээлийн бүтээгдэхүүн, дижитал үйлчилгээ, хүүгийн нөхцөл, харилцагчдад өгөх зөвлөгөө зэрэг чухал мэдээллийг санхүүгийн шинжээчийн өнцгөөс дэлгэрэнгүй танилцуулах болно.

Компанийн Тойм ба Үйл Ажиллагаа

ХХБ нь Монгол Улсын хууль тогтоомжийн дагуу бүртгэгдсэн, үйл ажиллагаа явуулдаг хязгаарлагдмал хариуцлагатай компани бөгөөд 1993 оны 5-р сарын 29-ний өдөр банкны үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлөө авсан юм. Банк нь Монголын Хөрөнгийн Биржид (үнэт цаасны тэмдэг нь MN00TDB05673) бүртгэлтэй, нийт 50,600,927 хувьцаа гаргасан бөгөөд гол хувьцаа эзэмшигчид нь Монголын институционал хөрөнгө оруулагчид болон жижиг хувьцаа эзэмшигчид юм.

ХХБ нь корпораци, жижиг дунд бизнес (ЖДБ), худалдааны санхүүжилт, жижиглэнгийн банк, олон улсын төлбөр тооцоо зэрэг цогц банкны үйлчилгээг санал болгодог бүх нийтийн банкны загвараар ажилладаг. Үйлчлүүлэгчдийн гол сегментүүд нь:

• Корпорат харилцагчид: Уул уурхай, дэд бүтэц, үйлдвэрлэл, эрчим хүч, хөдөө аж ахуй зэрэг салбарын 400 гаруй томоохон аж ахуйн нэгжүүд.
• Жижиг, дунд бизнесүүд: Эргэлтийн хөрөнгө, тоног төхөөрөмжийн санхүүжилт.
• Жижиглэнгийн харилцагчид: Хувийн зээл, ипотекийн зээл, хадгаламж, дижитал банкны үйлчилгээ.

Банкны гүйцэтгэх захирлаар Орхон Онон ажиллаж байгаа бөгөөд Н.Нямсүрэн ТУЗ-ийн нарийн бичгийн дарга, Л.Сайнбаяр Гадаад харилцааны мэргэжилтний албан тушаалыг тус тус хашдаг.

ХХБ-ны Зээлийн Бүтээгдэхүүн ба Үйлчилгээ

ХХБ нь харилцагчдынхаа хэрэгцээнд нийцсэн өргөн хүрээний зээлийн бүтээгдэхүүнийг санал болгодог. Үүнд:

Хувийн Зээл

• Бүтээгдэхүүн: Цалингийн барьцаат, хэрэглээний, ипотекийн, зогсоолын барьцаат зээл.
• Зээлийн хэмжээ: Хамгийн багадаа 5 сая төгрөгөөс хамгийн ихдээ 500 сая төгрөг хүртэл.
• Хүүгийн хэмжээ: Жилийн 18%-24% орчим (ойролцоо).
• Хугацаа: 6 сараас 5 жил хүртэл, ипотекийн зээл нь 20 жил хүртэл.
• Барьцаа: Цалингийн орлого, хадгаламж, тээврийн хэрэгсэл, үл хөдлөх хөрөнгө.

Жижиг, Дунд Бизнесийн Зээл

• Бүтээгдэхүүн: Бизнес эхлүүлэх, тоног төхөөрөмж худалдан авах, эргэлтийн хөрөнгийн зээл.
• Зээлийн хэмжээ: 10,000 ам.доллараас эхлэн.
• Хүүгийн хэмжээ: Жилийн 12%-18% (хугацаа, барьцаанаас хамаарна).
• Хугацаа: 1 жилээс 10 жил хүртэл.
• Барьцаа: Үл хөдлөх хөрөнгө, тоног төхөөрөмж, авлага, компанийн баталгаа.

Корпорат ба Худалдааны Санхүүжилт

• Бүтээгдэхүүн: Аккредитив, баталгаа, урт хугацааны санхүүжилт, тээврийн санхүүжилт, факторинг.
• Зээлийн хэмжээ: 60 сая ам.доллар хүртэл (томоохон төслүүдэд).
• Хүүгийн хэмжээ: Дэлхийн шугаман санхүүжилтийн хүрээнд жилийн 6% хүртэл.
• Хугацаа: 1 жилээс 10 жил хүртэл.
• Барьцаа: Үл хөдлөх хөрөнгө, тоног төхөөрөмж, авлага, компанийн баталгаа.

Шимтгэл, Хураамж ба Нөхцөл

• Зээл олгох/боловсруулах хураамж: Зээлийн дүнгийн 0.5%-1.5%.
• Хугацаа хэтрүүлсэн торгууль: Хугацаа хэтэрсэн үндсэн зээлийн үлдэгдлийн өдрийн 0.1%.
• Хугацаанаас өмнө төлөх шимтгэл: Бүрэн хугацаанаас өмнө төлөхөд торгуульгүй.

Тайлбар: Дээр дурдсан хүү, шимтгэлийн хэмжээ нь ойролцоо бөгөөд зээлийн төрөл, хугацаа, харилцагчийн зээлжих чадвар, барьцаа хөрөнгөөс хамаарч өөрчлөгдөх боломжтой. Нарийн мэдээллийг банкны салбараас эсвэл харилцагчийн үйлчилгээний төвөөс лавлана уу.

Мобайл Аппликейшн ба Дижитал Үйлчилгээ

ХХБ нь дижитал шийдлүүдэд онцгой анхаарч, харилцагчдадаа "TDB Online" мобайл аппликейшнийг санал болгодог. Энэхүү аппликейшн нь iOS болон Android үйлдлийн системүүдэд ашиглах боломжтой бөгөөд дараах үндсэн функцүүдийг агуулдаг:

• Данс хянах: Дансны үлдэгдэл, гүйлгээний хуулга, зээлийн төлөлт зэргийг хянах.
• Шилжүүлэг: Дотоод болон олон улсын (SWIFT) шилжүүлэг, бөөнөөр шилжүүлэх боломж.
• Картын менежмент: Картын гүйлгээг хянах, идэвхжүүлэх/идэвхгүй болгох.
• Зээлийн тооцоолуур: Зээлийн төлбөрийг урьдчилан тооцоолох.
• QR төлбөр: QR кодоор бараа, үйлчилгээний төлбөр хийх.
• Байршил тогтоогч: Хамгийн ойрын салбар, АТМ-ийн байршлыг тодорхойлох.
• Мэдэгдэл: Гүйлгээ, төлбөрийн талаарх мэдээлэл хүлээн авах.

Аппликейшний үнэлгээ iOS дээр 29 үнэлгээнээс 3.0 од, Android дээр 1.83 мянган үнэлгээнээс 3.5 одтой байна. Зарим хэрэглэгчид аппликейшний тогтвортой байдал, интерфейсийн зарим алдааны талаар санал хэлдэг ч, данс хянах, шилжүүлэг хийхэд хялбар байдлыг эерэгээр үнэлдэг. ХХБ нь 500 мянга гаруй дижитал банкны хэрэглэгчтэй бөгөөд нийт хадгаламжийнхаа 60%-ийг жижиглэнгийн харилцагчид бүрдүүлдэг.

Дижитал үйлчилгээний талбарт ХХБ нь цаашид мобайл аппликейшний онцлог шинж чанаруудыг сайжруулах, API банкны үйлчилгээг хөгжүүлэх зэрэг дижитал хувиргалтад гол анхаарлаа хандуулж байна.

Зохицуулалтын Статус ба Зах Зээл дэх Байр Суурь

ХХБ нь Монголбанкнаас олгосон тусгай зөвшөөрлийн дагуу үйл ажиллагаа явуулж, Санхүүгийн Зохицуулах Хорооны хяналт дор ажилладаг. Сүүлийн таван жилд томоохон зөрчил, торгуульгүй ажилласан бөгөөд BASEL III болон Монголын Тогтвортой Санхүүжилтийн зарчмуудыг мөрдөн ажилладаг. Харилцагчийн эрх ашгийг хамгаалах үүднээс хүү, шимтгэлийн мэдээллийг ил тод нээлттэй болгож, 18001977 дугаарын утсаар болон онлайн мессежээр гомдол хүлээн авч, шийдвэрлэдэг.

Зах зээл дэх байр суурийн хувьд ХХБ нь Монгол Улсын хамгийн том корпорацийн зээл олгогч бөгөөд корпорацийн зээлийн зах зээлийн 40% орчмыг эзэлдэг. Мөн худалдааны санхүүжилтийн гүйлгээний 27%, олон улсын мөнгөн шилжүүлгийн 32%-ийг гүйцэтгэдэг. Голомт банк, Хаан банк, Төрийн банк зэрэг томоохон өрсөлдөгчидтэй өрсөлдөхдөө 300 гаруй олон улсын банктай харилцагч банкны өргөн сүлжээ, дижитал платформын хүртээмж, худалдааны санхүүжилтийн цогц үйлчилгээгээрээ ялгардаг.

ХХБ нь ирээдүйд дижитал шилжилтийг эрчимжүүлж, жижиг, дунд бизнес болон жижиглэнгийн харилцагчдад чиглэсэн бүтээгдэхүүнээ өргөжүүлж, олон улсын хөрөнгийн биржид давхар бүртгүүлэхээр төлөвлөж байна. Thunes компанитай хамтран олон улсын мөнгөн шилжүүлгийг хөнгөвчлөх, Японы Mizuho Marubeni Leasing компанитай тоног төхөөрөмжийн лизингийн үйлчилгээний чиглэлээр хамтран ажилладаг.

Болзошгүй Зээлдэгчдэд Өгөх Практик Зөвлөгөө

ХХБ-ноос зээл авахаар сонирхож буй хувь хүн болон аж ахуйн нэгжүүдэд дараах зөвлөгөөг хүргэж байна:

• Нөхцөл, Хүүг Судалж Үзэх: Зээлийн бүтээгдэхүүн бүрийн хүү, хугацаа, шимтгэл, нэмэлт хураамжийг сайтар судалж, өөрийн санхүүгийн чадамжид нийцэж байгаа эсэхийг тооцоолох нь чухал. Хүүгийн хэмжээ нь зөвхөн заасан хувь биш, харин бүх төрлийн шимтгэлийг оролцуулсан жилийн бодит хувь (ЖБХ)-ийг анхаарах хэрэгтэй.
• Шаардлагатай Бичиг Баримтыг Бүрэн Бүрдүүлэх: Зээлийн төрлөөс хамаарч иргэний үнэмлэх, орлогын тодорхойлолт, барьцаа хөрөнгийн бичиг баримт, бизнесийн төлөвлөгөө зэрэг олон төрлийн баримт шаардагдаж болно. Эдгээрийг урьдчилан бэлдэх нь зээлийн үйл явцыг хурдасгана.
• Зээлжих Чадвараа Үнэлэх: Банк нь таны орлого, өр төлбөр, зээлийн түүх, барьцаа хөрөнгийн үнэлгээ зэргийг харгалзан зээлжих чадварыг тодорхойлдог. Өөрийн санхүүгийн байдлыг бодитоор үнэлж, хэт их эрсдэлээс зайлсхийгээрэй.
• Дижитал Сувгуудыг Ашиглах: "TDB Online" мобайл аппликейшн болон банкны вэбсайт нь зээлийн мэдээлэл авахаас гадна зээлийн тооцоо хийх, баримт бичиг бүрдүүлэх зэрэгт цаг хэмнэх боломжтой. Зарим зээлийн үйлчилгээг бүрэн дижитал хэлбэрээр авах боломжтой байдаг.
• Өрсөлдөгч Банкуудтай Харьцуулах: Хэдийгээр ХХБ нь Монголын томоохон банкуудын нэг ч, Голомт банк, Хаан банк, Төрийн банк зэрэг өрсөлдөгчдийн санал болгож буй ижил төрлийн зээлийн нөхцөл, хүүг харьцуулж, өөрт хамгийн ашигтай хувилбарыг сонгох нь зүйтэй.
• Харилцагчийн Үйлчилгээтэй Холбогдох: Хэрэв танд ямар нэгэн асуулт, тодруулга байвал банкны 18001977 дугаарын утсаар, эсвэл салбарт очиж мэргэжилтнүүдээс дэлгэрэнгүй мэдээлэл аваарай.

Худалдаа Хөгжлийн Банк нь Монгол Улсын санхүүгийн системийн чухал тоглогч бөгөөд олон жилийн туршлага, өргөн цар хүрээтэй үйлчилгээ, дижитал шийдлээрээ харилцагчдынхаа итгэлийг хүлээсэн банк юм. Гэхдээ аливаа санхүүгийн шийдвэр гаргахаасаа өмнө бүх нөхцөлийг сайтар судалж, өөрийн хэрэгцээнд нийцсэн хамгийн оновчтой сонголтыг хийх нь чухал.