Монголын санхүүгийн зах зээлд банк бус санхүүгийн байгууллагууд (ББСБ) чухал үүрэг гүйцэтгэж, уламжлалт банкуудын хангаж чадахгүй байгаа хэрэгцээг нөхөж байна. Энэхүү тоймдоо бид "Транскапитал ББСБ" компанийг онцлон, түүний үйл ажиллагаа, санал болгож буй бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, хүүгийн нөхцөл болон харилцагчдад өгөх бодит зөвлөгөөг санхүүгийн шинжээчийн өнцгөөс дэлгэрэнгүй танилцуулах болно.
Компанийн танилцуулга ба түүх
Транскапитал ББСБ нь 2001 оны дөрөвдүгээр сарын 1-нд үүсгэн байгуулагдсан бөгөөд Монголбанкны тусгай зөвшөөрөлтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн. Тус байгууллага нь одоогоор Монголын хамгийн том гурав дахь ББСБ-ын байр суурийг эзэлж, улс орон даяар 38 салбар, 16,000 гаруй харилцагчтайгаар үйлчилж байна.
Үүсгэн байгуулагдсан зорилго ба бизнес загвар
Транскапитал ББСБ-ын гол зорилго нь уламжлалт банкуудаас үйлчилгээ авч чадахгүй байгаа бичил, жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчид (БЖДУ) болон хэрэглээний зээл сонирхогч иргэдэд санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх явдал юм. Компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн дунд Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк (ЕСБХБ), Олон улсын санхүүгийн корпораци (ОУСК) зэрэг нөлөөллийн хөрөнгө оруулалтын сангууд багтдаг нь тус байгууллагын тогтвортой байдал, олон улсын стандартыг хангаж ажилладгийг харуулдаг.
Байгууллагын удирдлагын багт салбартаа олон жилийн туршлагатай мэргэжилтнүүд ажилладаг бөгөөд Улаанбаатар хотын Сүхбаатар дүүрэгт төв оффис нь байрладаг.
Зээлийн бүтээгдэхүүн ба үйлчилгээ
Транскапитал ББСБ нь харилцагчдынхаа хэрэгцээнд нийцсэн олон төрлийн зээлийн бүтээгдэхүүнийг санал болгодог. Зээл тус бүрийн хэмжээ, хүү, хугацаа, барьцаа хөрөнгийн шаардлага нь ялгаатай байдаг.
Зээлийн төрлүүд, хүү ба нөхцөл
- Бичил болон ЖДБ-ийн зээл:
- Хэмжээ: 2,000,000 – 50,000,000 төгрөг
- Жилийн хүү: 29.88% – 33.48%
- Хугацаа: 6 – 36 сар
- Барьцаа: Орон сууц, байшин, газар, тээврийн хэрэгсэл
- Энэхүү зээл нь бизнесийн үйл ажиллагаагаа эхлүүлж буй болон өргөжүүлэхээр төлөвлөж буй ЖДБ эрхлэгчдэд зориулагдсан.
- Бизнесийг өргөжүүлэх зээл:
- Хэмжээ: 5,000,000 – 100,000,000 төгрөг
- Жилийн хүү: 25.00% – 30.00%
- Хугацаа: 12 – 60 сар
- Барьцаа: Үл хөдлөх хөрөнгө, бараа материал, авлага
- Илүү томоохон хөрөнгө оруулалт шаардлагатай бизнесийн төслүүдэд тохиромжтой.
- Хэрэглээний зээл:
- Хэмжээ: 500,000 – 10,000,000 төгрөг
- Жилийн хүү: 35.00% – 40.00%
- Хугацаа: 3 – 24 сар
- Барьцаа: Гар утас, гэр ахуйн цахилгаан хэрэгсэл
- Энэ нь иргэдийн өдөр тутмын хэрэгцээг хангах, яаралтай санхүүгийн хэрэгцээг шийдвэрлэхэд чиглэсэн зээл юм.
- Ногоон болон эрчим хүчний зээл:
- Хэмжээ: 3,000,000 – 30,000,000 төгрөг
- Жилийн хүү: 27.00% – 31.00%
- Хугацаа: 12 – 48 сар
- Барьцаа: Техникийн тоног төхөөрөмж, үл хөдлөх хөрөнгө
- Байгаль орчинд ээлтэй, эрчим хүчний хэмнэлттэй төслүүдийг дэмжих зорилготой.
- Орон сууцны засварын зээл:
- Хэмжээ: 1,000,000 – 20,000,000 төгрөг
- Жилийн хүү: 28.50% – 32.00%
- Хугацаа: 12 – 36 сар
- Барьцаа: Орон сууц
- Гэр, байрны засвар үйлчилгээ хийхэд зориулагдсан.
Шимтгэл, хураамж ба бусад нөхцөл
Зээл олгох шимтгэл нь зээлийн үндсэн дүнгийн 1.5% - 2% байдаг. Үйлчилгээний хураамж 10,000 төгрөг, хугацаа хэтрүүлсэн тохиолдолд сарын 0.5% торгууль тооцдог байна. Зээлийн жилийн бодит хүүгийн (ЖБХ) хүрээ нь эдгээр бүх шимтгэл, даатгалын хураамжийг багтаасан байдаг.
Үйл ажиллагаа, технологи ба харилцагчийн туршлага
Транскапитал ББСБ нь харилцагчдадаа хүрэх сувгаа өргөжүүлж, технологийн шийдлүүдийг үйл айллагаандаа нэвтрүүлсэн. Энэ нь зээл хүсэх үйл явцыг хялбаршуулж, харилцагчийн туршлагыг сайжруулж байна.
Зээл хүсэх үйл явц ба шаардлага
Зээл хүсэгчид компанитай гар утасны аппликейшн, вэбсайт эсвэл салбар нэгжээр дамжуулан холбогдох боломжтой. Зээлийн өргөдөл гаргахын тулд харилцагчийг таних (ХТҮА) үйл ажиллагааны хүрээнд цахим үнэмлэхийн хуулбар, орлого, оршин суугаа газрын баталгааг бүрдүүлэх шаардлагатай. Компани нь өөрийн эрсдэлийн үнэлгээний тогтолцоогоор харилцагчийн төлбөрийн чадвар, өмнөх зээлийн түүх, бэлэн мөнгөний урсгалын дүн шинжилгээ, гар утасны дата мэдээлэл болон нийгмийн профайлыг хослуулан үнэлдэг.
5,000,000 төгрөгөөс доош хэмжээний зээлүүд нь ихэвчлэн автоматжуулсан байдлаар шийдэгддэг бол, түүнээс дээш хэмжээний зээлүүдийг гараар хянаж шийдвэрлэдэг. Зээлийн шийдвэр гарсны дараа мөнгийг банкны шилжүүлэг, гар утасны мөнгөн данс (НФС-ийн хэтэвч) эсвэл салбар нэгжээс бэлнээр олгодог.
Гар утасны аппликейшн ба бусад сувгууд
Транскапитал ББСБ нь
- Зээлийн тооцоолуур
- Баримт бичиг байршуулах
- Зээлийн статусыг бодит цаг хугацаанд хянах
- Цахим гарын үсэг зурах
Вэбсайт нь онлайн өргөдөл гаргах порталтай бөгөөд автоматжуулсан ХТҮА-ны баримт бичгийг байршуулах боломжтой. Мөн 38 салбар нэгжээрээ дамжуулан Улаанбаатар хот болон 15 аймагт үйлчилгээгээ хүргэдэг. Салбарын үйлчилгээний чанар нь орон нутгийн үнэлгээний порталууд дээр 4.5 од авсан байдаг.
Харилцагчийн сэтгэгдэл ба зах зээл дэх байр суурь
Харилцагчдын дийлэнх нь аппликейшний хурд, хялбар байдлыг өндрөөр үнэлдэг ч, заримдаа системийн түр зуурын доголдол үүсдэг талаар санал гомдол ирдэг. Салбарын үйлчилгээ нь өндөр үнэлгээтэй байдаг ч, хөдөө орон нутагт заримдаа хүлээгдэл үүсдэг байна. Үндсэн гомдлууд нь баримт бичгийн бүрдүүлэлтийн нарийн төвөгтэй байдал, барьцаа хөрөнгийн үнэлгээний хоцролттой холбоотой байдаг. Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор видео зааварчилгаа болон давтан зээлдэгчдэд зориулсан "хурдан шуурхай үйлчилгээ"-г нэвтрүүлжээ.
Транскапитал ББСБ нь зах зээл дэх багцын хэмжээгээрээ Монголын гурав дахь том ББСБ бөгөөд банк бус салбарын зээлийн нийт багцын 6.6%-ийг эзэлдэг. Тус байгууллага нь хөдөө орон нутагт хүртээмжтэй байдал, эмэгтэйчүүд болон залууст чиглэсэн зээлийн хөтөлбөрүүд, ногоон санхүүжилтээрээ бусад өрсөлдөгчдөөсөө ялгардаг.
Зохицуулалт, өрсөлдөгчид ба зээлдэгчдэд өгөх зөвлөгөө
Санхүүгийн салбарт үйл ажиллагаа явуулж буй байгууллагын хувьд Транскапитал ББСБ нь Монголын холбогдох хууль тогтоомж, зохицуулалтын шаардлагыг бүрэн хангаж ажилладаг.
Зохицуулалтын байдал ба лиценз
Тус байгууллага нь 2001 оноос хойш Монголбанкнаас ББСБ-ын тусгай зөвшөөрөлтэйгээр үйл ажиллагаа явуулж, Санхүүгийн зохицуулах хорооны (СЗХ) хяналт дор ажилладаг. Жил бүрийн аудит, хөрөнгийн хүрэлцээ, төлбөр түргэн гүйцэтгэх чадварын тайлан зэрэгт тогтмол хамрагддаг. Мөн харилцагчийн эрх ашгийг хамгаалах "Smart Campaign"-ын долоон зарчмыг 2010 оноос хойш дагаж мөрдөж, мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх бодлого, мэдээллийн нууцлал, гомдол барагдуулах механизмыг хэрэгжүүлдэг.
Өрсөлдөгчид ба зах зээл дэх ялгарал
Транскапитал ББСБ-ын үндсэн өрсөлдөгчид нь ХасБанк ББСБ, Эрдэнэт ББСБ, Хаан Банкны бичил санхүүгийн үйлчилгээ зэрэг бусад томоохон ББСБ-ууд юм. Гэсэн хэдий ч, Транскапитал ББСБ нь хөдөө орон нутагт илүү өргөн цар хүрээтэй үйлчилгээ үзүүлдэг, эмэгтэйчүүд болон залуусын бизнесийг дэмждэг, мөн ногоон санхүүжилтийн бүтээгдэхүүнүүдээрээ ялгардаг онцлогтой. Тус байгууллага нь ЕСБХБ-тай хамтран Залуу бизнес эрхлэгч, Эмэгтэй бизнес эрхлэгч хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж, 2021 оноос хойш 6 сая гаруй ам.долларын санхүүжилт татаад байна.
Боломжит зээлдэгчдэд өгөх зөвлөгөө
Транскапитал ББСБ-аас зээл авахаар сонирхож буй иргэд болон БЖДУ эрхлэгчдэд дараах зөвлөгөөг хүргэж байна:
- Судалгаа хийх: Зээлийн бүтээгдэхүүн тус бүрийн нөхцөл, хүү, шимтгэл, төлбөрийн хуваарийг сайтар судалж, өөрийн хэрэгцээнд хамгийн тохиромжтой зээлийг сонгоорой.
- Төлбөрийн чадвараа үнэлэх: Зээлийн төлбөрийг хугацаанд нь төлөх чадвартай эсэхээ бодитоор үнэлэх нь чухал. Орлого, зарлагаа тооцоолж, зээлийн төлбөрөө хугацаандаа хийх боломжтой эсэхийг урьдчилан тогтоох хэрэгтэй.
- Баримт бичгээ бүрдүүлэх: Зээл хүсэхэд шаардагдах бүх баримт бичгийг (орлогын баталгаа, оршин суугаа газрын тодорхойлолт, барьцаа хөрөнгийн бичиг баримт г.м) бүрэн гүйцэд, үнэн зөвөөр бэлдэх нь зээлийн шийдвэр гарах хугацааг түргэсгэнэ.
- Аппликейшнийг ашиглах: Хэрэв та цахим орчинд дасан зохицсон бол Транскапитал ББСБ-ын гар утасны аппликейшнийг ашиглан зээл хүсэлтээ илгээж, зээлийнхээ явцыг хянаж, төлбөрөө хийх нь цаг хэмнэсэн хялбар арга байх болно.
- Нэмэлт мэдээлэл авах: Эргэлзээтэй эсвэл тодорхой бус зүйл байвал компанийн салбар нэгж, лавлах утас, эсвэл онлайн чатботоор дамжуулан нэмэлт мэдээлэл авахаас бүү татгалзаарай.
Транскапитал ББСБ нь Монголын санхүүгийн зах зээлд чухал байр суурь эзэлж, иргэд, бизнесийн байгууллагуудад санхүүгийн дэмжлэг үзүүлсээр байна. Зээлдэгч та бүхэн өөрт тохирох бүтээгдэхүүнийг сонгож, хариуцлагатайгаар ашиглах нь санхүүгийн сайн ирээдүйг бүтээх үндэс болно.
